Ο ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΘΕΟΛΟΓΟΣ ΣΗΜΕΡΑ (Μοναχός Νεόφυτος Γρηγοριάτης) - (ΜΕΡΟΣ 9ον - ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΝ)

ΜΟΝΑΧΟΣ ΝΕΟΦΥΤΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ
ΜΕΡΟΣ 9ον - ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΝ

Ἐξομολόγηση ἀποτυχημένου θεολόγου
 

Δωδέκατη βυζαντινή ὥρα. Κρούουν (κτυποῦν) ὁ κόπανος, τό σιδεράκι, οἱ ἑφτά καμπάνες, πλῆθος δαιμόνων περικυκλώνουν τό Καθολικό (Κεντρικό Ναό τῆς Μονῆς) τοῦ Ἁγίου Νικολάου Μύρων τῆς Λυκίας. Σκοπεύουν νά πολεμήσουν τούς μαυροφόρους στρατιῶτες τοῦ Χριστοῦ, πού ἀπόψε θά ἀγρυπνήσουν προσευχόμενοι. Φαίνονται ἀποτυχημένοι οἱ μοναχοί. Ποιός τούς ὑπολογίζει παγκόσμια, εὐρωπαϊκά, πανεθνικά, κοινωνικά, πολιτικά, φιλοσοφικά, μορφωτικά, ἀκόμη καί ἐκκλησιαστικά;

Σταυρός καί Ἀνάσταση ἡ ζωή τους. Δάκρυ, πόνος, σιωπή. Ὑπακοή, ἀκτημοσύνη, παρθενία. Κάθαρση, φωτισμός, ἔλλαμψη. Λογισμοί ἀπό δεξιά καί ἀπό ἀριστερά, ἀπό τά ἔσω καί ἀπό τά ἔξω, ἀπό πάνω κι ἀπό κάτω, ἀπό Ἀνατολή καί Δύση, ἀπό Βορρᾶ καί Νότο. Ποιός μπορεῖ νά ξεφύγει ἀπό τίς χιλιάδες παγίδες τοῦ διαβόλου;

Πρωτοπρ. Θεόδωρος Ζήσης: ΔΥΤΙΚΟΙ «ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΟΙ» ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΗΣ ΡΩΣΙΑΣ. ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΔΙΕΛΥΣΑΝ ΚΑΙ ΤΟ ΟΡΘΟΔΟΞΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ

Πρωτοπρεσβύτερος Θεόδωρος Ζήσης

Ὁμότιμος Καθηγητὴς Θεολογικῆς Σχολῆς Α.Π.Θ.

Στόχος ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία

                                          

1. Τὸ παράδειγμα τῆς Ὀρθόδοξης Σερβίας. Κοσσυφοπέδιο καὶ Οὐκρανία.

Ὅσοι, χωρὶς ἱστορικὴ γνώση, παρακολουθοῦν αὐτὲς τὶς ἡμέρες τὴν σύγκρουση μεταξὺ τῶν δυτικῶν συμμάχων τοῦ ΝΑΤΟ καὶ τῆς Ρωσίας στὰ σύνορα τῆς Οὐκρανίας, ὅπου ἐπιδιώκουν οἱ νέοι Σταυροφόροι νὰ ἀποσπάσουν τὴν Οὐκρανία ἀπὸ τὴν ἱστορικὴ καὶ γεωπολιτική της σύνδεση μὲ τὴν Ρωσία καὶ νὰ τὴν ἐντάξουν στὴν δυτικὴ συμμαχία, στὴν λατινοφραγκική, παπικὴ καὶ προτεσταντικὴ Δύση, δὲν μποροῦν νὰ κατανοήσουν τὴν δικαιολογημένη ἰσχυρὴ ἀντίδραση τῆς Ρωσίας καὶ πιθανὸν νὰ δικαιώνουν ὄχι τὴν ἀμυνόμενη Ρωσία ἀλλὰ τοὺς ἐπιτιθέμενους νέους Σταυροφόρους τῆς Δύσης.

Ο ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΘΕΟΛΟΓΟΣ ΣΗΜΕΡΑ (Μοναχός Νεόφυτος Γρηγοριάτης) - (ΜΕΡΟΣ 8ον)

ΜΟΝΑΧΟΣ ΝΕΟΦΥΤΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ
ΜΕΡΟΣ 8ον

Πρέπει νά προσπαθοῦμε νά ἔχουμε τόν θεῖο φωτισμό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, νά δημοσιογραφοῦμε καί νά θεολογοῦμε εἰλικρινῶς, εὐθέως, ἁγιοπνευματικῶς, ἁγιοπατερικῶς, παραδοσιακῶς, δηλαδή ὄχι συντηρητικῶς, ὄχι προοδευτικῶς, ὄχι αὐτοθεούμενοι, ὄχι εἰδωλοποιούμενοι, ὄχι αὐτονοούμενοι, ἀλλά σταυρικῶς καί ἀναστασίμως, ἀσκητικῶς καί προσευχητικῶς, νοοκαρδιακῶς καί εὐχαριστιακῶς, νηπτικῶς καί φιλοκαλλικῶς, μέ θεῖον ἔρωτα καί μετάνοια, μέ εὐγνωμοσύνη πρός τόν Θεό, εἰρηνεύοντας μέ τόν Τριαδικό Θεό, τόν ἑαυτό μας ὁ καθένας καί τούς ἄλλους ἀνθρώπους.

Ἄν τά κάνουμε αὐτά, πιστεύω ὅτι θά δοξασθοῦμε αἰωνίως, ἀπολαμβάνοντας ὅσα αὐτί δέν ἄκουσε καί μάτι δέν εἶδε καί καρδία δέν ἐγνώρισε ἐμπειρικά ἐδῶ στήν γῆ, ἀπό αὐτά τά ἀγαθά, πού ἑτοίμασε ὁ Θεός γιά ὅσους τόν ἀγάπησαν, τόν ἀγαποῦν καί θά τόν ἀγαπήσουν μέχρι τήν συντέλεια τῶν αἰώνων[24].

Ο ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΘΕΟΛΟΓΟΣ ΣΗΜΕΡΑ (Μοναχός Νεόφυτος Γρηγοριάτης) - (ΜΕΡΟΣ 7ον)

ΜΟΝΑΧΟΣ ΝΕΟΦΥΤΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ
ΜΕΡΟΣ 7ον

Θά ἔλθουμε τώρα στό Ἅγιον Ὄρος, γιά νά δοῦμε τί ὁ μακαριστός Ἅγιος Γέρων Παΐσιος Καππαδόκης Ἁγιορείτης μοῦ εἶπε σχετικά μέ τήν ὀρθόδοξη θεολογία καί τό ἔργο τοῦ ὀρθόδοξου θεολόγου σήμερα. 

Τονίζει, ὅπως θά διαπιστώσουμε, μία ἄλλη πλευρά τῆς ἴδιας ἀλήθειας, χωρίς νά διαφωνεῖ μέ τούς πατέρες Γεώργιο Φλωρόφσκυ καί Δημήτριο Στανιλοάε. Μᾶλλον συμπληρώνει καί φωτίζει καί ἐπικυρώνει ὅσα αὐτοί ἔγραψαν καί εἶπαν:

 

Ἀρχές Ὀρθοδόξου Θεολογίας.
 

Συμβουλές πνευματικές τοῦ μακαριστοῦ Ἁγίου Γέροντος Παϊσίου Καππαδόκη Ἁγιορείτη

Ο ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΘΕΟΛΟΓΟΣ ΣΗΜΕΡΑ (Μοναχός Νεόφυτος Γρηγοριάτης) - (ΜΕΡΟΣ 6ον)

ΜΟΝΑΧΟΣ ΝΕΟΦΥΤΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ
ΜΕΡΟΣ 6ον

Ὁ Ὀρθόδοξος θεολόγος σήμερα
 

«…Ἐμεῖς οἱ θεολόγοι τοῦ σήμερα μποροῦμε καί εἴμαστε ὑποχρεωμένοι νά προβάλλουμε περισσότερο ἀπό τό παρελθόν τήν ἀνθρωπιστική χριστιανική συμβολή τῶν κυριοτέρων πράξεων τῆς θείας Ἀποκάλυψης, πού κορυφώθηκε ἐν Χριστῷ – ὅπως ἡ Ἐνσάρκωση τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, ἡ θυσία Του πάνω στόν Σταυρό, ἡ Ἀνάσταση καί ἡ Ἀνάληψή Του ὡς ἀνθρώπου – καί τίς συνέπειες, πού ἀπορρέουν ἀπό αὐτές, γιά τήν διακονία τῆς προόδου καί τῆς πνευματοποίησης γενικά.

Αὐτή εἶναι ἡ θετική ἔννοια τοῦ ἀνοίγματος τῆς θεολογίας πρός τόν κόσμο, παραμένοντας πιστή στόν ἑαυτό της : Νά δώσει ὅλη τήν προσοχή στόν κόσμο, μέ τήν ἔννοια τῆς ἀναγνώρισης τῆς οὐσίας καί τῆς ἀξίας τοῦ κόσμου καί μέ τήν ἔννοια τῆς βοηθείας, πού πρέπει νά τοῦ προσφέρει, γιά μία ὀρθή ἀνάπτυξη τοῦ ὅτι ἀποτελεῖ ἀληθινή χριστιανική ἀνθρωπότητα.

Ο ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΘΕΟΛΟΓΟΣ ΣΗΜΕΡΑ (Μοναχός Νεόφυτος Γρηγοριάτης) - (ΜΕΡΟΣ 5ον)

ΜΟΝΑΧΟΣ ΝΕΟΦΥΤΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ

ΜΕΡΟΣ 5ον

Νά τί λέει ἐπ' αὐτοῦ ὁ πατήρ Γεώργιος Φλωρόφσκυ :
«Τώρα εἶναι ὁ καιρός, πού ἡ θεολογία παύει νά εἶναι μία «ἰδιωτική ὑπόθεση», στήν ὁποία καθένας μπορεῖ ἐλεύθερα νά προσέξει ἤ νά μή δείξει κανένα σεβασμό, ἀνάλογα μέ τίς κλίσεις, τίς τάσεις ἤ τίς διαθέσεις του. Σ' αὐτόν τόν καιρό τοῦ πειρασμοῦ καί τῆς κρίσεως, ἡ θεολογία γίνεται καί πάλιν κάτι τό κοινό (a public thing), μιά παγκόσμια καθολική ἀποστολή.

Πρέπει ὅλοι νά πάρουν τά πνευματικά ὅπλα. Τώρα πλέον εἶναι ὁ καιρός, πού ἡ θεολογική σιωπή, ἡ ἀμφιβολία, ἡ μή δοθεῖσα μαρτυρία, ἰσοδυναμοῦν μέ προδοσία καί φυγή πρό τοῦ ἐχθροῦ. Ἡ σιωπή μπορεῖ νά προκαλέσει σύγχυση, ὅπως καί μιά ἀλόγιστη σοφιστική ἀπάντηση. Ἐπιπλέον, σέ αὐτόν, πού μένει σιωπηλός, ἡ σιωπή του μπορεῖ νά εἶναι δηλητήριο καί νά σημαίνει τήν πτώση του καί αὐτός γίνεται συνένοχος, σάν νά ἦταν ἡ πίστη «κάτι τό ἐπουσιῶδες, καί ὄχι τόσο σίγουρο»[14].

Ο ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΘΕΟΛΟΓΟΣ ΣΗΜΕΡΑ (Μοναχός Νεόφυτος Γρηγοριάτης) - (ΜΕΡΟΣ 4ον)

ΜΟΝΑΧΟΣ ΝΕΟΦΥΤΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ

ΜΕΡΟΣ 4ον

Τούς προηγουμένους αἰῶνες στήν Ρωσσία, ἀντί νά στηριχθοῦν στούς Ἕλληνες Ὀρθοδόξους Πατέρες, γιά νά διασώσουν καί αὐξήσουν τόν πολιτισμό, τήν ἱστορία, ἀκόμη καί τήν γλῶσσα τῆς Ὀρθοδόξου Ρωσσίας, προτίμησαν νά υἱοθετήσουν τό παπικό θεολογικό σύστημα καί γλῶσσα, τόν γερμανικό ἰδεαλισμό καί τόν δεισιδαιμονικό σλαβικό λαϊκισμό, ὁ ὁποῖος λαϊκισμός ἐπίστευε ὅτι «ὅ,τι ἦταν Ἑλληνικό τό ὑποψιάζονταν ὡς νοησιαρχικό καί συνεπῶς τό ἐχαρακτήριζαν ὡς περιττό καί ξένο πρός τίς ἀνάγκες τῆς ρωσσικῆς καρδιᾶς».

Λέει ὁ πατήρ Γεώργιος Φλωρόφσκυ σχετικά :

«Ἡ ἀπομάκρυνση ἀπό τόν Χριστιανικό Ἑλληνισμό δέν εἶναι καθόλου πρόοδος, ἀλλά ὀπισθοδρόμηση, ἐπιστροφή πρός τά ἀδιέξοδα καί τίς ἀμηχανίες τοῦ ἄλλου Ἑλληνισμοῦ, ἐκείνου πού δέν εἶχε μεταμορφωθεῖ καί ἀπό τόν ὁποῖον δέν ὑπῆρχε καμμία διέξοδος, παρά μόνον μέσῳ τῆς πατερικῆς ὁλοκληρώσεως.

Ο ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΘΕΟΛΟΓΟΣ ΣΗΜΕΡΑ (Μοναχός Νεόφυτος Γρηγοριάτης) - (ΜΕΡΟΣ 3ον)

ΜΟΝΑΧΟΣ ΝΕΟΦΥΤΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ

ΜΕΡΟΣ 3ον

Αὐτή ἡ νέα θεολογική ἀκαδημαϊκή ἐπιστημοσύνη (scholarship) ἦρθε στήν Ρωσσία ἀπό τήν Δύση. Παρέμεινε μία ξένη προσθήκη στήν Ρωσσία γιά πολύ χρονικό διάστημα. Συνέχισε νά χρησιμοποιεῖ μία εἰδική γλῶσσα, ξένη στό λαό, μία γλῶσσα, πού δέν ἦταν οὔτε τῆς καθημερινῆς ζωῆς, οὔτε τῆς προσευχῆς.

Παρέμεινε σάν ξένο σῶμα στήν δομή τῆς Ἐκκλησίας, ἀναπτυσσομένη σέ τεχνητές καί ἐξ ὁλοκλήρου ἀποξενωμένες μορφές. Ἦταν καί παρέμεινε «σχολική πολυμάθεια».

Σάν τέτοια μεταμορφώθηκε σέ κείμενο γιά διδασκαλία καί πολύ συχνά ἔπαυσε νά ἀναζητεῖ τήν ἀλήθεια καί τήν ὁμολογία τῆς πίστεως. Ἡ θεολογική σκέψη σιγά-σιγά παρεξέκλινε καί ἀπομακρύνθηκε, δέν ἄκουε τόν ρυθμό τῆς καρδιᾶς τῆς Ἐκκλησίας καί γι' αὐτό ἔχασε τήν «ὁδό», πού ὁδηγοῦσε σέ αὐτή τήν καρδιά. 

Ο ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΘΕΟΛΟΓΟΣ ΣΗΜΕΡΑ (Μοναχός Νεόφυτος Γρηγοριάτης) - (ΜΕΡΟΣ 2ον)

ΜΟΝΑΧΟΣ ΝΕΟΦΥΤΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ

ΜΕΡΟΣ 2ον

β) Πρέπει νά ἔχη «τό ὀρθῶς διανοεῖσθαι», δηλαδή νά σκεφτώμαστε ἐν Χριστῷ ὀρθά, λογικά, ὅταν θέλουμε νά ὀργανώσουμε τόν προσωπικό καί πνευματικό μας βίο, ὅπως καί τήν κοινωνία μας. Ὁ ἄνθρωπος δέν εἶναι μόνο νοῦς, ἤ μόνο ψυχή, ἤ μόνο σῶμα, ἤ μόνο ἐπιστήμη, ἤ μόνο οἰκονομικές σχέσεις, ἤ μόνο οἰκολόγος. Ὁ ἄνθρωπος εἶναι ζῶον θεούμενον, λέει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος :

«Τοῦτο δή βουληθείς ὁ τεχνίτης ἐπιδείξασθαι Λόγος, καί ζῶον ἕν ἐξ ἀμφοτέρων, ἀοράτου τε λέγω καί ὁρατῆς φύσεως, δημιουργεῖ τόν ἄνθρωπον˙ καί παρά μέν τῆς ὕλης λαβών τό σῶμα ἤδη προϋποστάσης, παρ' ἑαυτοῦ δέ πνοήν ἐνθείς, …οἷόν τινα κόσμον ἕτερον ἐν μικρῷ μέγαν ἐπί τῆς γῆς ἵστησιν, ἄγγελον ἄλλον, προσκυνητήν μικτόν, ἐπόπτην τῆς ὁρατῆς κτίσεως, μύστην τῆς νοουμένης, βασιλέα τῶν ἐπί γῆς, βασιλευόμενον ἄνωθεν… ζῶον ἐνταῦθα οἰκονομούμενον καί ἀλλαχοῦ μεθιστάμενον, καί πέρας τοῦ μυστηρίου, τῇ πρός Θεόν νεύσει θεούμενον»[4].

Ο ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΘΕΟΛΟΓΟΣ ΣΗΜΕΡΑ (Μοναχός Νεόφυτος Γρηγοριάτης) - (ΜΕΡΟΣ 1ον)

ΜΟΝΑΧΟΣ ΝΕΟΦΥΤΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ

ΜΕΡΟΣ 1ον

Μένοντας στήν ἄκρη τοῦ κόσμου, στήν ἀπομόνωση τῆς ἐρήμου τοῦ Ἁγίου Ὄρους, κοινωνοῦμε ἐν Χριστῷ μέ τόν Τριαδικό Θεό, τούς Ἀγγέλους, τούς Ἁγίους, τήν Παναγία καί συναντοῦμε συγχρόνως τούς ἀδελφούς συνανθρώπους μας ἐν Χριστῷ προσωπικά, εἰλικρινά, ἐκστατικά. «Ὁ μοναχός εἶναι φίλος μέ ὅλους καί ξένος πρός ὅλους» (Ἅγιος Μάξιμος Ὁμολογητής).

Ἡ μοναχική πολιτεία εἶναι μία τέλεια χριστιανική κοινωνία, πού ἀποτελεῖται ἀπό τελείως «ἀποτυχημένους», ὅπως λέει ὁ κόσμος, μοναχούς. 

Ἰδίως ὁ Ἁγιορείτης μοναχός εἶναι τρία πράγματα : α) εἶναι τρελλός, β) παιδί καί γ) γλεντζές. α) Εἶναι τρελλός, («ἡμεῖς μωροί διά Χριστόν»[1]). β) Εἶναι παιδί, («ἐάν μή στραφῆτε καί γένησθε ὡς τά παιδία, οὐ μή εἰσέλθητε εἰς τήν Βασιλείαν των Οὐρανῶν», δηλ. ἐάν δέν μετανοήσετε καί δέν γίνετε σάν τά παιδιά, δέν θά μπῆτε στήν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν[2],